به گزارش گروه جهاد و مقاومت مشرق، مراسم رونمایی از فیلم مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» و نقد و بررسی آن به همت فرهنگسرای ارسباران برگزار شد. نادر طریقت کارگردان و تهیه‌کننده فیلم، علی دهکردی، رضا ایرانمنش و غلامرضا علی اکبری که در ساخت این مستند با طریقت همکاری داشتند از میهمانان اصلی این مراسم بودند. داستان این فیلم که با حمایت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شده، درباره تاریخ سینماى جنگ در ایران و ستارگان مرد سینماى دفاع مقدس است. بازیگران پیشکسوت، ستاره‌های سینمای دفاع مقدس و علاقه‌مندان به این ژانر سینمایی ازجمله دیگر میهمانان این برنامه بودند که در کنار عوامل سازنده مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» فیلم را تماشا کردند. آنچه در ادامه می‌خوانید گزارشی از نقد و بررسی‌هایی است که درباره این مستند مطرح شد.

دینی که ادا شد
در ابتدا نادر طریقت کارگردان از فرآیند ساخت فیلمش صحبت کرد: من معمولاً سوژه هایم را با در نظر گرفتن علایقم انتخاب می‌کنم و فیلم می‌سازم. مثل اینکه چون بچه تهران هستم دلم می‌خواهد راجع به تهران فیلم بسازم، چون بچه پایین شهر هستم دلم می‌خواهد راجع به آن آدم‌ها فیلم بسازم یا چون بچه سینما هستم دلم می‌خواهد راجع به سینما کار کنم. من تا الآن راجع به سینما چند فیلم ساختم. اما همیشه یک چیزی روی شانه‌ام سنگینی می‌کرد؛ موضوع این بود که همیشه دلم می‌خواست راجع به بچه‌های سینمای جنگ کاری انجام دهم. فیلم مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» مثل خیلی از کارهای دیگر من از تجربه شخصی‌ام می‌آید. من می‌دانم بازیگران این ژانر از سینما اغلب افرادی هستند که خودشان حال و هوای جنگ و جبهه را از نزدیک تجربه و برای پیروزی آن تلاش کرده‌اند. از همین رو همیشه به این فکر می‌کردم که اهالی سینمای جنگ به گردنم دینی دارند و باید کاری برایشان می‌ساختم. حالا امیدوارم که از این کار راضی باشند و فیلم را دوست داشته باشند.

تلاش سینمای دفاع مقدس برای نشان دادن واقعیت
 سیدجواد هاشمی که به گفته خودش یکی از رکوردداران بازی در فیلم‌های جنگی است از نادر طریقت برای ساخت این مستند تشکر کرد و گفت: سینمای دفاع مقدس تنها مقوله‌ای است که خیلی حقیقی است چون اغلب تلاش می‌کنند برای نشان دادن آن نزدیک به واقعیت قدم بردارند. آن لحظات و آ‌ن روزها فقط برای کسانی که آنجا بودند ناب و تکرار نشدنی است و به نظر من کارهایی که در این ژانر انجام می‌شود ذره‌ای از اقیانوس بیکران دوره طلایی دوره دفاع مقدس نیست. حتی من معتقدم اگر خدایی نکرده 10 جنگ دیگر هم اتفاق بیفتد محال ممکن است آن اتفاقاتی که در آن 8 سال افتاد تکرار شود.

تلنگری با مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم»
 علی دهکردی هم با ابراز خوشحالی از حضورش در این مستند و همکاری‌اش  با نادر طریقت گفت: ما تقریباً همه حرف‌هایی که باید الآن بزنیم را در فیلم زده‌ایم البته شما بخش کمی از آن را دیدید و شنیدید! من فکر می‌کنم طریقت از تمام حرف‌هایی که ما زدیم و او ضبط کرد و مصاحبه با برخی از افرادی که در جنگ 8 سال دفاع مقدس حضور پررنگ داشتند و همچنین صحبت با بازیگرانی مثل پرویز پرستویی، جمشید هاشم‌پور و... که حتماً حرف‌های شنیدنی در این زمینه دارند می‌تواند یک مجموعه چند قسمتی بسازد. پرداختن به شخصیت  افرادی مثل «احمدرضا درویش»، «ابراهیم حاتمی کیا» و «رسول ملاقلی‌پور» که زندگی‌شان متعلق به سینمای دفاع مقدس بوده و فیلم‌های فاخری در این زمینه ساختند هم می‌توانست در این مستند دریچه‌ای دیگر را به رویمان باز کند اما می‌دانم که گنجایش فیلم این اجازه را به طریقت نداده است که به همه آنها بپردازد. با اطمینان می‌دانم که حرف‌های من و بقیه در این مستند گاهی تلخ و گزنده بود که طریقت هم سعی کرده خیلی وارد آن بحث و حرف‌ها نشود. آن صحبت‌ها تنها از سر دلشکستگی در مورد سینمای دفاع مقدس و سیاست‌های حاکم در سال‌های بعد از جنگ و اخیر بود که چطور سینمای جنگ به مظلومیت کشیده شد. به هر نحو طریقت به عنوان کارگردان از آن قسمت‌ها به طور گزیده انتخاب کرده و اجازه نداده که فیلمش کمی تلخ شود. اما از او خواهش می‌کنم در کار دیگری با نگاهی متفاوت به این زاویه هم وارد شود. برای اینکه الآن تصور شخصی من این است که سینمای دفاع مقدس مثل خود بچه‌های دفاع مقدس مظلوم مطلق واقع شده است.
دهکردی صحبت‌هایش را جمع‌بندی کرد و افزود: هنوز که هنوزه با اینکه سال‌های سال از بیشتر جنگ‌های دنیا مثل جنگ‌های جهانی اول و دوم، ویتنام، بوسنی و... گذشته است اما امروز بهترین فیلم‌های سینمایی درباره آنها ساخته می‌شود و این نشان می‌دهد که جنگ هنوز عنصر دراماتیک فیلم‌های مهم دنیاست. در واقع مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» یک تلنگر است و همه ما که اینجا نشستیم، خوشحال هستیم از اینکه در این فیلم بودیم و حرف دلمان را زدیم. تنها امیدوارم طریقت از بقیه حرف‌های‌مان که در این مستند آورده نشده در جایی دیگر که لازم می‌داند و می‌تواند استفاده کند. درست است که همه ما به بهانه جنگ اینجا گردهم آمدیم اما آرزو دارم همیشه جهان در صلح و آرامش باشد و جنگ تنها یک پدیده موزه‌ای برایمان باقی بماند.

غفلت از فرهنگسازی
 رضا ایرانمنش دیگر بازیگری است که در مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» حضور داشت. او درباره این مستند و سینمای دفاع مقدس گفت: من یادم می‌آید زمانی که جنگ تمام شده بود مسئولان را که می‌دیدیم مدام به ما تأکید می‌کردند که باید در زمینه جنگ آنقدر فیلم سینمایی و مستند ساخته شود تا همه آن روز‌ها را به خاطر بسپارند و همیشه قدردان بچه‌های جنگ باشند. این موضوع در ذهن من حک شد که ما باید کارهایی انجام دهیم که واقعاً مردم بچه‌های جنگ را بشناسند.

اما غافل از اینکه من در خواب طولانی رفتم و مردم همچنان بیدار و قدرشناس هستند. فرقی بینشان نیست آنها جزو هر دسته و حزبی که باشند، لطفشان همیشه شامل بچه‌های جنگ است. نوجوانان و جوانان دهه هفتاد و هشتاد یک چیزهایی راجع به جنگ و در ستایش بچه‌های جنگ می‌گویند که آدم حیرت می‌کند؛ آنها از چیزهایی حرف می‌زنند که مسئولان حتی آن را یاد هم  نمی‌کنند. این بازیگر که خود از جانبازان شیمیایی است، خاطرنشان کرد: مقوله جنگ تنها پرداختن به توپ و تانک یا اسلحه نیست، ما داستان‌های شنیدنی درباره زندگی و شهادت آدم‌هایی در جنگ داریم که پرداختن به آنها مهم و تأثیرگذار است. اما متأسفانه اغلب مسئولان از همکاری لازم  برای فرهنگسازی دریغ می‌کنند؛ ما هنوز یک ستون یادبود در شهر برای بچه‌های جنگ نداریم.

در انتهای مراسم، افراد حاضر در سالن نیز نقد و نظرهایشان درباره مستند «آنهایی که ما دوستشان داریم» را بیان کردند و از عوامل فیلم، به خاطر کار ارزشی که انجام داده‌اند قدردانی  شد./ ایران